Δημοσιεύθη:
29.1.06 @ 11:20 μ.μ.
Ετικέτες:




 

Ο Νίκος Δήμου βάζει τα πράγματα στη θέση τους!

(Ο Νίκος Δήμου, προ δεκαπενταετίας, παρουσίαζε στην τηλεόραση την εκπομπή "Περιπέτειες Ιδεών").

ΤΑΚΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΙΔΕΩΝ

Λίγη πολεμική δεν βλάπτει (Φρανσουά Τρυφώ)

Ούτως οτι χλιαρός ή, και ούτε ζεστός ούτε ψυχρός,
μέλλω σε εμέσαι εκ του στόματος μου (Αποκάλυψις Ιωάννου)


Στο βάθος αχνοφέγγει ο Γκαίτε, ο Ουγκό. Μπροστά διευθύνει τη συζήτηση στρογγυλοκαθισμένος ο Νίκος Δήμου. Παρουσιάζει ένα θέμα, λέει τις απόψεις του και καλεί τους τέσσερεις καλεσμένους της εκπομπής "Περιπέτειες Ιδεών" να συμφωνήσουν ή να διαφωνήσουν. Μιλάει αργά, εμπεριστατωμένα. Αν ήταν ινδιάνος θα λέγονταν ο Βάζει-τα-πράγματα-στη-θέση-τους. Ποιός από τους τέσσερεις καλεσμένους θα τολμήσει να τα μετακινήσει, έστω και λίγο; Ο Νίκος Δήμου δεν κουράζεται να τον διορθώνει. Σαν τον εργατικό μέρμηγκα κουβαλάει τα ψίχουλα της λογικής περιστοιχισμένος από σιωπηλά τζιτζίκια.

Ένα αργό ζουμ που ξεκινάει από το πουθενά καταλήγει στο χαμόγελο του Γκαίτε, ο Ουγκό και οι λοιποί πλίνθοι και κέραμοι του μεταμοντέρνου σκηνικού εξαφανίζονται προσωρινά από το κάδρο. Μένει μόνο ο άνθρωπος που ξέρει και γελά, μιλάει αργά και εμπεριστατωμένα. Αν ήταν απέναντι του ο Δαλάι Λάμα, καθισμένος φρόνιμα στον καναπέ, ο Νίκος Δήμου θα του μιλούσε αργά και εμπεριστατωμένα για τον βουδισμό, θα τον καλούσε να συμφωνήσει ή να διαφωνήσει. Αν συζητούσε με τον Μπους, θα του γνωστοποιούσε πιθανότατα την ύπαρξη του Αλέξις Ντε Τοκβίλ. Είναι αδύνατο να πιάσεις κουβέντα με το Νίκο Δήμου, ειδικά μονταρισμένη για την τηλεόραση, και να μην μπουν κάποια στιγμή τα πράγματα στη θέση τους.

Νίκος Δήμου, τακτοποιήσεις ιδεών. Οι περιπέτειες ιδεών είναι σίγουρα κάτι άλλο, σκέτο φλογοβόλο. Η τηλεόραση βέβαια αποτελούσε ανέκαθεν τον πιο ανώδυνο και λείο αχταρμά της ιστορίας της ανθρωπότητας, τον τόπο της παρωδίας και του ξεφτιλισμού των συγκρούσεων, το πιο νοικοκυρεμένο σκουπιδαριό που κατασκεύασε ποτέ ο ανθρώπινος νους. Όμως ακόμα και ο Πιβό, το πιο ανθρώπινο νευρόσπαστο της ιστορίας της τηλεοπτικής εικόνας, κατάλαβε ότι ο παρουσιαστής μιας εκπομπής διαλόγου πρέπει να γίνεται όλο και περισσότερο αινιγματικός όσο περνάει ο καιρός, πρέπει να μεταβάλλεται σε ένα μυστηριώδες πρόσωπο όπου κανείς δεν ξέρει τι σκέφτεται.

Ακριβώς επειδή προκύπτει σαν ένα κράμα ψυχαναλυτή και εξομολόγου, ο παρουσιαστής είναι ένα αδύναμο πρόσωπο που πρέπει ν' απόρροφά σαν σφουγγάρι τις γνώμες. Η δυτική κοινωνία τον τοποθέτησε εκεί ως ιερέα της αδυναμίας της, ο ρόλος του είναι να μην είναι κανένας συγκεκριμένος άνθρωπος με απόψεις. Όποιος υποδύεται στην τηλεόραση ότι έχει απόψεις δεν είναι σε θέση να παρουσιάσει τίποτα, παρουσιάζει τον εαυτό του και μόνο. Τότε όμως οι τέσσερεις υπνωτισμένοι προσκεκλημένοι τζίτζικες είναι περιττοί. Αρκεί ο μάστορας του είδους Βαγγέλης Γιαννόπουλος, κάποιος που ξεκινάει να υπερασπιστεί κάτι και στο δρόμο το χάνει παρουσιάζοντας τον εαυτό του. Πολύ φοβάμαι ότι ο Νίκος Δήμου, που είναι καλός διαφημιστής, δεν είναι σε θέση να το κάνει γιατί ένας καλός διαφημιστής κυνηγάει πάντα -και στο τέλος αγκαλιάζει χωρίς επιστροφή- το βασίλειο της χρυσής μετριότητας.

Χρήστος Βακαλλόπουλος, Ιστός, Νοέμβριος 1991
Αναδημοσίευση στο "Η ονειρική υφή της πραγματικότητας", εκδόσεις Βιβλιοπωλείου. της Εστίας

8 σχόλια:

Γειά σου, Ασημάκη!


Δεν ξέρω γιατί βιάστηκε να το ποστάρει η κομπιούτα μου - πατήθηκε μόνο του το πληκτρολογιο μ ένα τρόπο. Ήθελα να πω, μόνο το όνομά του φτάνει, είναι συγκίνηση.


Αυτό το κείμενο θα ήθελε να είναι ένα μνημείο κατά του ψύχραιμου λόγου. Στο πρόσωπο του Νίκου Δήμου ο σχολιαστής βλέπει ένα μισητό σύμβολο: τον ορθολογιστή που ξέρει να διευθύνει με ρυθμό και σοφία μία συζήτηση, χωρίς όμως "απλώς προεδρεύοντας", αλλά εμπεριέχοντας και την δική του άποψη, η οποία νομιμοποιείται να καλύψει σαν ομπρέλα τους συνομιλητές, εφόσον οι ίδιοι επέλεξαν τον δορυφορικό ρόλο. Ο σχολιαστής αποκαλύπτεται στο τέλος, όταν υποκλίνεται στη γοητεία του Ευάγγελου Γιαννόπουλου, ο οποίος στο δημόσιο λόγο του, τουλάχιστον, ήταν το αισθητικό και διαλεκτικό ισοδύναμο ενός ακαταλόγιστου μπακαλόγατου που μόλις ανακάλυψε ότι οι "μεσάζοντες" τον έκλεψαν στο ζύγι.
Βλέπω αυτές τις μέρες την πανταχόθεν επίθεση κατά του Νίκου Δήμου και απορώ. Ο άνθρωπος άνοιξε ένα blog, όπως κάνουν όλοι όσοι περάσαμε από chat, από forums από διάφορες φάσεις του ίντερνετ και εξακολουθούμε να πηγαίνουμε με τη μόδα. Επέλεξε τολμηρά να γράψει χρησιμοποιώντας την υπογραφή του. Δεν είχε λόγο να παίξει κρυφτούλι, άσε που στην περίπτωσή του νομίζω ότι είναι πολύ πιο έντιμο, καθώς οι απόψεις του είναι γνωστές (οπότε δεν χρειάζεται να τις επαναλαμβάνει και πολύ και αν το κάνει το κάνει για τους νεότερους ή τους άσχετους που μπορεί να τον έμαθαν για πρώτη φορά από το μπλογκ του) οπότε, τι πιο ωραίο από τον διάλογο. Ξαφνικά αρχίζουν και ανοίγουν αραχνιασμένα συρτάρια, γίνονται σερτς στο γκουγκλ, έρευνες από δω κι από κει για να δούμε τι κακό έχει γραφτεί και τι αρνητικό έχει κάνει ο Νίκος Δήμου. Και βλέπουμε μπλογκς να κλείνουν, επειδή λέει φταίει η δημοσιότητα του Νίκου Δήμου. Γιατί ρε παιδιά, σας έκλεψε την πελατεία; Δεν κόβετε πια αρκετά εισιτήρια; Σας κόπηκε η έμπνευση (και η μαγιονέζα);
Η δική μου προσέγγιση: δεν κρύβω την εκτίμησή μου, από τότε που τον άκουγα ως προέφηβος στον 9,84 και διάβασα το "Βιβλίο των Γάτων". Από κει και πέρα, θεωρώ ευλογία μερικές φορές όταν έχουμε διαβάσει κάποιον και μετά έχουμε τη δυνατότητα να τον συναντήσουμε, να συμπληρώσουμε στο μυαλό μας το κείμενο με το εξωκειμενικό του στίγμα. Ανεξάρτητα από την ποιότητα, και την κειμενική αυτοτέλεια μιας γραφής, όπως και να το κάνουμε θα ήταν προνόμιο αν μπορούσαμε να μιλήσουμε με κάποιους που δεν είναι πια ανάμεσά μας, αλλά τα κείμενα και τα έργα τους μας μίλησαν. Πολλοί πιστεύουν το αντίθετο: προτιμούν το πέπλο της άγνοιας και την στεγανοποιημένη απόλαυση του έργου. Που αποκόπτει το προϊόν από τον δημιουργό, δηλαδή τον άνθρωπο.


Ας σταματήσει για λίγο διάστημα αυτά
τα ποστ που θέτουν συνεχώς κάποιο
θέμα για συζήτηση και ας μας ταξιδέψεισε κάποιες αφώτιστες ακόμα πλευρές της ζωής του ή του έργου του.Δε μπορεί να τα έχει πεί όλα στα βιβλία του.Ευνοεί το μέσο τις μικρές αποκαθηλώσεις του εαυτού μας.Θα μου πείτε ότι είναι πιο εύκολο για μας που καλυπτόμαστε πίσω από την ανωνυμία μας.Πάντως για μένα θα είχε πιο ενδιαφέρον μια προσωπική αναδίφηση ή μια απόπειρα τουλάχιστον
παρά αυτή η συνεχής παράδοση θεματικών ενοτήτων για συζήτηση(σέξ,γάτες,φτώχεια,συνθέτες)
Δικό του πάντως είναι ότι θέλει το
κάνει το blog του.Πρέπει να διεκδικήσει το πρωταγωνιστικό ρόλο γιατί του τον έχουν πάρει οι σχολιαστές του στη συγκεκριμένη περίπτωση.Και αυτό απαιτεί περισσότερη εμπλοκή από μέρους του για να επιτευχθεί.


O Δήμου είναι ηδονιστής της κουβέντας. Του αρέσει η συμμετοχή, ο αυτοσκοπός της επικοινωνίας. Το θέμα είναι δευτερεύον. Τον καταλαβαίνω απόλυτα. Δεν συμμετέχω όμως και τόσο στο blog του. Χωρίς να με ενοχλεί που θέτει ερωτήματα τόσο θεμελιώδη (απλοϊκά ίσως για πολλούς, ακριβώς λόγω του "άλυτου" χαρακτήρα τους), έχω μία εμμονή στο "ειδικό". Όταν θα γίνει κι αυτός πιο ειδικός (π.χ. όχι "ΣΕΞ", αλλά "πορνογραφία στην ελληνική επαρχία τον 19ο αιώνα") νομίζω θα κερδίσει και άλλους.


Να κάνω δύο παρατηρήσεις για το κείμενο του Χ. Β.

α) Πρέπει να υπάρχει κάποιο λάθος στην χρονολόγηση γιατί η εκπομπή άρχισε το 1992.

β) Με αναφέρει ως διαφημιστή. Είχα ήδη τότε αποχωρήσει 10 χρόνια από την διαφήμιση


e-lawyer: όχι κατά του ψύχραιμου λόγου. Κατά του σίγουρου για τον εαυτό του λόγου που καπελώνει τη συζήτηση, δηλαδή την αναζήτηση του νοήματος. Ποιός σου είπε ότι οι ίδιοι οι συνομιλητές "επέλεξαν τον δορυφορικό ρόλο";

Τέλος γράφεις: "Ο σχολιαστής αποκαλύπτεται στο τέλος, όταν υποκλίνεται στη γοητεία του Ευάγγελου Γιαννόπουλου".

Ξαναδιάβασε το κείμενο. Ο σχολιαστής δεν υποκλίνεται στη ...γοητεία του Γιαννόπουλου (!).Αντίθετα τον παρομοιάζει με τον Νίκο Δήμου, δηλάδή ως κάποιος ο οποίος ο οποίος χάνει το θέμα του και καταλήγει -εν μέσω υποτιθέμενης συζήτησης- να μιλάει για τον εαυτό του (ή τις βεβαιότητες του, που είναι το ίδιο).

Κύριε Δήμου, ίσως υπάρχει λάθος στη χρονολόγιση. Έτσι το είδα στο σχετικό βιβλίο. Ίσως όμως απλώς και να θυμάστε εσείς λάθος, πχ. να σας μπέρδεψε ότι ξεκίνησε τέλη 1991. Εσείς ο ίδιος γράφετε εξάλλου στη σελίδα σας πως ξεκίνησε το 1991:

"Επανήλθε το 1987 με την εκπομπή "Διάλογοι", το 1991 με τις "Περιπέτειες Ιδεών" (...)"

Όσο για την αναφορά ως διαφημιστή. Υποθέτω δεν σας αναφέρει ως ιδιότητα αλλά ως πρακτική (πως λέμε "Η Μαντόνα είναι μεγάλη διαφημίστρια"). Το ότι προυπήρξε και η ιδιότητα βοηθάει, υποθέτω, με την έννοια "Once a commie, always a commie" ;-)


"...Αρκεί ο μάστορας του είδους Βαγγέλης Γιαννόπουλος, κάποιος που ξεκινάει να υπερασπιστεί κάτι και στο δρόμο το χάνει παρουσιάζοντας τον εαυτό του. Πολύ φοβάμαι ότι ο Νίκος Δήμου, που είναι καλός διαφημιστής, δεν είναι σε θέση να το κάνει..."

Λέει ή όχι ότι ο Γιαννόπουλος μπορεί να κάνει κάτι που ΔΕΝ μπορεί να κάνει ο Δήμου; Η διατύπωση είναι κάκιστη, αλλά είναι σαφής η πρόταξη της υπεροχής του Γιαννόπουλου έναντι της μειονεκτικής θέσης του Δήμου. Σε
"κάτι" το οποίο δεν έχει περιγραφεί και με τα καλύτερα ελληνικά...