Ορθοδοξία και Βίσση στην νεώτερη Ελλάδα
Ι
Στην πρόσφατη συνέντευξη του, στο ιστολόγιο της Μιραντολίνας, ο Γιώργος Καραμπελιάς έκανε την εξής δήλωση:
“[ορισμένοι] χρησιμοποιώντας μια αρνητική εικόνα της ιεραρχίας της εκκλησίας ή συχνά την προσκόλλησή της στο παρελθόν συκοφαντούν την παράδοση ενός λαού που αφορά όλους μας, θρησκευόμενους και μη. Γι’ αυτό, όταν επιτίθενται στην πίστη του 95% ή του 98% των Ελλήνων, που αποτελεί ένα από τα τελευταία αναχώματά τους στην παγκοσμιοποίηση, θεωρώ αυτήν τους την εμμονή ως συνταύτισή τους με την Νέα Τάξη και τις επιδιώξεις της”
Μερίδα ιστολογούντων απόρρησε πως είναι δυνατόν να μιλάμε για ποσοστό 95% ορθοδόξων ελλήνων και από που προκύπτουν τέτοια αυθαίρετα νούμερα.
Ας το ψάξουμε.
Το αμερικάνικο υπουργείο εξωτερικών μας λέει: “An estimated 97 percent of Greek citizens identified themselves as Greek Orthodox”. Αντίστοιχα, η Britannica μας δίνει την πληροφορία πως: “all but a very small part of the population belong to the Church of Greece (Greek Orthodox church)”. Δεν νομίζω να θεωρεί κανείς τις παραπάνω πηγές όργανα του Χριστόδουλου. Αν και τα παραπάνω αποτελούν επαρκή απάντηση, δεν παύουν να είναι απλοί αριθμοί. Περισσότερη σημασία έχει η ποιοτική ανάλυση του θέματος.
Το να πούμε ότι μια χώρα είναι ορθόδοξη ή καθολική δεν σημαίνει πως όλος ο πληθυσμός της είναι πιστός, πως εκκλησιάζεται τακτικά ή πως ζει με βάση το πρότυπο της καινής διαθήκης. Δεν σημαίνει ακόμα πως δεν ζούν εκεί αλλόθρησκοι, αγνωστικιστές, άθεοι ή αδιάφοροι ως προς την θρησκεία. Πρώτα και κύρια, μια τέτοια δήλωση σημαίνει πως ο πολιτισμός της χώρας αυτής είναι εμβαπτισμένος σε μια συγκεκριμένη θρησκευτική παράδοση.
Η κυρίαρχη θρησκευτική παράδοση ενός τόπου επηρεάζει κάθε πτυχή του πολιτισμού του, από την τέχνη και την πολιτική μέχρι την ιδιοσυγκρασία των κατοίκων του. Σύμφωνα με τον Μαξ Βέμπερ, για παράδειγμα, ακόμα και η ιδιαίτερη ανάπτυξη των καπιταλιστικών ιδεωδών σε ορισμένες χώρες μπορεί να εξηγηθεί με βάση την επίδραση της προτεσταντικής ηθικής. Αλλά δεν χρειάζεται να καταφύγουμε στον Βέμπερ. Ουδείς σοβαρός θεράπων της φιλοσοφίας, της ιστορίας, της εθνολογίας ή της κοινωνιολογίας υποτίμησε ποτέ το ρόλο της θρησκείας (τη εξαιρέσει της χύδην μαρξιστικής άποψης περί καθορισμού των πάντων από την οικονομία, η οποία, καίτοι ικανοποιούσε τους οπαδούς του Σουσλώφ, έχει ανασκευαστεί και ξεπεραστεί από κάθε μαρξιστή του 20ου αιώνα).
Η Ελλάδα λοιπόν είναι μια “ορθόδοξη χώρα”, όχι επειδή όλοι οι πολίτες της είναι ορθόδοξοι αλλά επειδή τόσο εκείνοι που δηλώνουν ορθόδοξοι (το ποσοστό των οποίων άλλωστε είναι πλειοψηφικό) όσο και όλοι οι υπόλοιποι μετέχουν ενός πολιτισμού επηρρεασμένου από την ορθοδοξία. Γι’ αυτό και ο Γ.Κ -δηλωμένος άθεος, άλλωστε- συμπληρώνει πως όσοι επιτίθονται στην ορθοδοξία “συκοφαντούν την παράδοση ενός λαού που αφορά όλους μας, θρησκευόμενους και μη”.
Η πολιτιστική μας ιστορία το καταμαρτυρά, από την λαϊκή τέχνη και το δημοτικό τραγούδι μέχρι τις μορφές του Τσαρούχη, τα δοκίμια του Λορεντζάτου και την αρχιτεκτονική του Πικιώνη. Οι δυο νομπελίστες ποιητές μας, εξάλλου, έγραψαν και εξήγησαν έξοχα το πως αλληλοδιαπλέκεται η παράδοση -της θρησκευτικής συμπεριλαμβανομένης- με τον σύγχρονο πολιτισμό μας, όπως εξάλλου έκανε με το έργο του και ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης.
ΙΙ
Ωραία, μπορεί να πεί κάποιος. Έστω ότι η Ελλάδα είναι ορθόδοξη χώρα με βάση το παραπάνω σκεπτικό. Γιατί αυτό συνιστά “αντίσταση στην παγκοσμιοποίηση και την Νέα Τάξη”, όπως ισχυρίζεται ο Γ.Κ;
Η απάντηση είναι προφανής: το πως βλέπει ένας λαός τον κόσμο καθορίζει την πολιτική που πρεσβεύει και το ποιού είδους κοινωνία προσπαθεί να δημιουργήσει. Και το πως βλέπει τον κόσμο, η κουλτούρα του δηλαδή, καθορίζεται σε μεγάλο βαθμό από την θρησκευτική του παράδοση (όποιος διαφωνεί ας καθίσει να διαβάσει την ιστορία των λαών του κόσμου).
Καθώς η παγκοσμιοποίηση δεν είναι απλά μια οικονομική αλλαγή, αλλά εμπεριέχει ταυτόχρονα μια πολιτισμική πρόταση (the american way of life, εκσυγχρονισμένον), έρχεται σε σύγκρουση με τις υπάρχουσες πολιτισμικές δομές, οι οποίες παντού έχουν εθνικό χαρακτήρα. Αυτό δεν το λέει μόνο ο Καραμπελιάς που είναι κατά της παγκοσμιοποίησης (και κατηγορείται ως εθνικιστής). Το λένε επίσης οι συζητήσεις σε όλες τις χώρες για το φαινόμενο της παγκοσμιοποίησης, από την Γαλλία μέχρι το Μεξικό του Σαμπκομαντάντε Μάρκος. Το λέει ακόμη ο Ράμφος, ο οποίος είναι υπερ της παγκοσμιοποίησης, το έλεγε και ο Ντεμπόρ -ώρα είναι να τον χαρακτηρίσουν και αυτόν εθνικιστή-, το λένε τα ίδια τα δυτικά θινκ τανκ. Εξάλλου, το μαρτυράει η ιμπεριαλιστική εκστρατεία των ΗΠΑ ενάντια στο μουσουλμανικό κόσμο, με τα τανκς μπροστά και την εισαγωγή της αμερικάνικου τύπου “δημοκρατίας” και των McDonalds πίσω.
Εν ολίγοις, πρόκειται για μια σύγκρουση πολιτισμικών προτύπων. Θέλουμε την παγκοσμιοποιημένη κοινωνία όπου όλοι θα είμαστε ατομικές μονάδες καταναλωτές προϊόντων χωρίς ιστορία, κοινωνία και παράδοση; Ή μήπως επιθυμούμε να διατηρήσουμε τα στοιχεία της φιλοσοφίας μας περί ζωής, του πολιτισμού μας και της ιστορίας μας; Ακόμη περισσότερο, επιθυμούμε να διατηρήσουμε την αυτονομία μας, έστω και με την κουτσή μορφή της αστικής δημοκρατίας, ή δεχόμαστε πρόθυμα οι αποφάσεις για την ζωή μας να λαμβάνονται σε παγκόσμια κέντρα εξουσίας χιλιάδες μίλια μακρια, ή έστω στις Βρυξέλλες, όπου θα ψηφίζει για την δική μας νομοθεσία και το πως θα ζούμε στο Γαλάτσι ως “ισότιμος με εμάς” ο αντιπρόσωπος της Γερμανίας;
Όχι ότι δεν είμαστε ήδη εν μέρει παγκοσμιοποιημένοι καταναλωτές. Απλά, υπάρχουν ορισμένα στοιχεία τα οποία δεν μας επιτρέπουν να αφομοιωθούμε πλήρως. Επί παραδείγματι, έχουμε ακόμα τη δυνατότητα, όταν μας παρουσιάζουν τα σύγχρονα γεγονότα στο CNN, να κρίνουμε το δίκαιο και το άδικο με βάση την ιστορική μας πείρα και την αίσθηση μας περί δικαιοσύνης και προτεραιοτήτων. Αντιστεκόμαστε στην κατάλυση των κοινωνικών σχέσεων με βάση ό,τι μας έχει απομείνει από το ορθόδοξο κοινοτικό πνεύμα. Λέμε όχι στον πλουτισμό ως αυτοσκοπό (the american dream) καθώς διαθέτουμε μια διαφορετική αίσθηση των προτεραιοτήτων. Δεν μασάμε την καραμέλα της “πολιτικής ορθότητας” καθώς δεν έχουμε τις συλλογικές ενοχές μιας κοινωνίας πουριτανικών καταβολών.
Τα παραπάνω παρατίθενται ενδεικτικά και θα μπορούσε να τα πεί κανείς θεωρητικά. Υπάρχουν όμως και πρόσφατα ιστορικά παραδείγματα. Επί του συγκεκριμένου: ποιοί υποστήριξαν τους πολέμους ενάντια στην Γιουγκοσλαβία, το Αφγανιστάν, το Ιρακ; Ποιοί, εν μέσω όλων αυτών των πρωτοφανών επιδείξεων δύναμης του παγκόσμιου χωροφύλακα, έσπευσαν να καταδικάσουν τον “αντιαμερικανισμό” των ελλήνων; Ποιοί έσπευσαν να αγκαλιάσουν με ένα μεγάλο ναι το αμερικάνικης κοπής Σχέδιο Ανάν, το οποίο μετέτρεπε την Κυπριακή Δημοκρατία σε μια πρωτοφανή συνομοσπονδία τύπου μπανανίας; Ποιοί αγκαλιάζουν τα νέα βιβλία ιστορίας, προϊον των συστάσεων της σκοτεινής οντότητας που ονομάζεται CDRSEE; Οι ίδιοι που σπεύδουν σε κάθε ευκαιρία να διαβάλουν την αντίσταση του ελληνικού λαού σε όλα τα παραπάνω ως “σκοταδιστική”, “εθνικιστική” κλπ. Οι ίδιοι που σε κάθε ευκαιρία καταφέρονται εναντίον της εκκλησίας, επειδή τολμάει και προβάλλει απόψεις οι οποίες είναι ενάντια στην παγκοσμιοποίηση και την εγκατάλλειψη του ελληνικού τρόπου.
Ας δούμε τι έγραψε σχετικά ένας “εθνικιστής”:
Ο ψυχρός πόλεμος θα έπρεπε να δώσει έναν μονοπολικό κόσμο, ένα και μόνο έθνος που κυριαρχεί στον κόσμο χωρίς αντίπαλο, αλλά για να το πετύχει αυτό, ο μονοπολικος κόσμος θα πρέπει να πετύχει την λεγόμενη “παγκοσμιοποίηση”. (...)
Η ιδέα στην οποία βασίζεται η παγκοσμιοποίηση είναι αυτό που αποκαλούμε “νεοφιλελευθερισμό”, μια νέα θρησκεία η οποία επιτρέπει στην παγκοσμιοποίηση να λάβει χώρα. Σε αυτό τον “Τέταρτο Παγκόσμιο Πόλεμο”, εδάφη κατακτούνται, εχθροί καταστρέφονται και οι κατεκτημένες περιοχές τίθενται υπό διακυβέρνηση. Αυτός ο “Τέταρτος Παγκόσμιος Πόλεμος” καταστρέφει την ανθρωπότητα καθώς η παγκοσμιοποίηση οικουμενικοποιεί την αγορά, και ότιδηποτε ανθρώπινο αντιτίθεται στην λογική της αγοράς αποτελεί εχθρό και θα πρέπει να καταστραφεί.
Ποιό είναι το κύριο πρόβλημα που αντιμετωπίζει ο μονοπολικός κόσμος στην πορεία του προς την παγκοσμιοποίηση; Τα εθνικά κράτη, οι αντιστάσεις, η κουλτούρα, ο τρόπος του κάθε έθνους να βλέπει τον κόσμο, ό,τι το κάνει να διαφέρει από τα άλλα έθνη. Πως είναι δυνατό να δημιουργηθεί ένα παγκόσμιο χωριό όπου όλοι είναι ίδιοι αν υπάρχουν τόσες διαφορές; Όταν λέμε ότι πρέπει να διαλυθούν τα εθνικά κράτη και να μετατραπούν σε ερήμους, δεν εννοούμε ότι θα σκοτώσουν τον κόσμο, αλλά τον τρόπο ζωής του κάθε λαού. Μετά την καταστροφή θα έρθει το ξανακτίσιμο. Θα ξανακτιστούν οι διάφορες περιοχές μέσα σε ένα νέο πλαίσιο. Εκείνο που ορίζουν οι νόμοι της αγοράς. Αυτή είναι η κινητήρια δύναμη της παγκοσμιοποίησης.
Το πρώτο της εμπόδιο είναι τα εθνικά κράτη: πρέπει να τους επιτεθεί και να τα καταστρέψει. Ότι κάνει ένα κράτος “εθνικό” πρέπει νακαταστραφεί: η γλώσσα, ο πολιτισμός, η οικονομία, η πολιτική του ζωή και ο κοινωνικός του ιστός. (...)
Κάθε πολιτισμική διαφορά η οποία κάνει ένα Γάλλο Γάλλο, έναν Ιταλό Ιταλό, ένα Δανό Δανό, έναν Μεξικανό Μεξικανό, πρέπει να καταστραφεί, γιατί αποτελεί φράγμα στην παγκοσμιοποίηση της αγοράς. (...).
Αυτό σημαίνει ότι η πολιτιστική ιστορία, η ιστορία της παράδοσης, συγκρούεται με αυτή την διαδικασία και αποτελεί επομένως εχθρού της παγκοσμιοποίησης. Αυτό είναι ιδιαίτερα σοβαρό στην Ευρώπη, όπου υπάρχουν έθνη με μεγάλες παραδόσεις.[Σαμπκομαντάντε Μάρκος, Ο Τέταρτος Παγκόσμιος Πόλεμος]
ΙΙΙ
Είδαμε συνοπτικά τι σημαίνει το ότι η Ελλάδα έχει ορθόδοξη παράδοση, καθώς και το πως οι εθνικές παραδόσεις αποτελούν αναχώματα ενάντια στην επέλαση της παγκοσμιοποίησης. Εδώ θα συζητήσουμε μια άλλη κριτική που ασκείται στο θέμα της πολιτικής χρήσης της ορθοδοξίας, η οποία παρουσιάζεται ως η γνήσια χριστιανική άποψη επί του θέματος.
Σύμφωνα με αυτή την κριτική, η ορθοδοξία δεν έχει σχέση με το έθνος, αφού “ο Χριστός ήρθε για όλους” και κακώς την επικαλλούνται όσοι ενδιαφέρονται για τα εθνικά ή μιλάνε κατά της νέας τάξης. Θα πρέπει να σωπάσουν και να αφοσιωφούν στην προσωπική τους προσπάθεια θέωσης ή/και στο κοινωνικό έργο τύπου φιλανθρωπίας.
Ενδεικτικό παράδειγμα η καταχώρηση με τίτλο “Έμείς είμαστε όρθόδοξοι – όχι σαν τους άλλους” στο ιστολόγιο του κυρίου Χοιροβοσκού. Εκεί, με μια “άρτζι, μπούρτζι και λουλάς” επιχειρηματολογία, η οποία επεκτείνεται και στα σχόλια, παρουσιάζει την καθόλου πρωτότυπη άποψη του περί εκκλησίας. Και λέμε καθόλου πρωτότυπη καθώς είναι επανάληψη της ίδιας άποψης που ακούγεται κάθε τόσο από τους εκσυγχρονιστές, τους ΣΥΝασπισμένους, τους φιλελεύθερους και τις λοιπές δημοκρατικές δυνάμεις, γνωστούς και ως κουναλάκηδες. Εν ολίγοις: τι δουλειά έχει η εκκλησία να “ρητορεύει περί Έθνους που κινδυνεύει”, να μην ασχολείται με τα εθνικά θέματα, να το βουλώσει, να πράξει όπως ο Αλβανίας, ο οποίος “έχει σηκώσει τα μανίκια και δουλεύει...” (χωρίς να μιλάει, εννοείται).
Ας το πιάσουμε από την αρχή.
Ο Γ.Χ ξεκινάει ειρωνεύομενος την απλή εκδήλωση της λαϊκής πίστης: τα κομποσχοίνια. Πως είναι δυνατόν να τα φοράνε “όλοι σχεδόν οι παρουσιαστές των talk shows” ή “τόσοι καλλιτέχνες, τραγουδισταί και άλλοι”. Ξέρουμε ότι, θεολογικά μιλώντας, μπορεί να αγιάσει τόσο μια πόρνη όσο και ένας δολοφόνος. Ισότιμοι με όλους στα πλαίσια της ελευθερίας του προσώπου και της θείας χάριτος. Εξάλλου, ο πρώτος στον παράδεισο, αν πιστέψουμε το ευαγγέλιο, ήταν ένας ληστής. Ο Γ.Χ, άγνωστο πως, απέκτησε την ικανότητα να κρίνει την εκδήλωση της πίστης των άλλων, και να τους εγκαλεί ειρωνικά για υποκρισία. Πως μπορεί η Άννα Βίσση ή ένας σκυλάς να φορά το κομποσχοίνι και να το εννοεί; Σε ελέυθερη απόδοση: “Εὐχαριστῶ σοι, Θεέ, ὅτι δὲν εἶμαι καθὼς οἱ λοιποὶ ἄνθρωποι, ἅρπαγες, ἄδικοι, μοιχοί, ἤ καὶ καθὼς οὗτος ὁ σκυλάς”.
Στην συνέχεια παρουσιάζει την εξής καρικατούρα ανησυχούντα περί τα εθνικά και την νέα τάξη:
“Είμαστε ταγμένοι να σώσουμε Ελλάδα και Ορθοδοξία. Ζητάμε διαρκώς να μιλήσουμε με γέροντες θαυματουργούς που έχουν κάνει θαύματα και να προσκυνήσουμε εικόνες που δακρύζουν. Παρατηρούμε μπάς και θαυματουργήσουν, αλλά θαύμα μπροστά μας δεν φανερώνεται.
Έμείς είμαστε όρθόδοξοι – όχι σαν τους άλλους. Τώρα που σκοτεινές δυνάμεις μας υπονομεύουν, λέμε ότι η νίκη είναι των Ορθοδόξων. Ας βαλλόμεθα πανταχόθεν, από τον πανούργο Παπισμό, τους Προτεστάντας, τους αθέους, τα μουσουλμανικά στίφη και τη Νέα Τάξη πραγμάτων, σύντομα θά κυριαρχήσωμε, και ο δικέφαλος θα κυματίσει πέρα ώς πέρα σε κάμπους θάλασσες, βουνά, σε δυο Ήπείρους και πέντε Ώκεανούς”.
Που άραγε συνάντησε αυτές τις απόψεις, και πόσο διαδεδομένες είναι ώστε να μπεί στον κόπο να τις στηλιτεύσει; Ποιοί είναι αυτοί οι ενάντιοι στη “Νέα Τάξη Πραγμάτων” οι οποίοι ζητούν πολεμικές κατακτήσεις και κυμματισμό του δικέφαλου σε άλλες χώρες, πόσο μάλλον “σε δυο Ήπείρους και πέντε Ώκεανούς”;
Σίγουρα κάτι σατιρίζει εδώ ο ποιητής, αλλά τι; Ούτε καν ο Καρατζαφέρης, ο πλεον γραφικός όσων μιλάνε για ορθοδοξία, δεν λέει τέτοια. Ποιός είναι ο στόχος της ειρωνείας λοιπόν; Η Ελένη Λουκά και ίσως άλλοι πέντε βαρεμένοι πανελληνίως; Με κάτι τόσο ασήμαντο ασχολήθηκε ο έγκριτος ιστολόγος; Ή μήπως, ποντάροντας στην έλλειψη συγκεκριμένης ονομαστικής αναφοράς -η οποία παρουσιάζεται ως ...αμεροληψία-, σπιλώνει γενικά έναν πολιτικό και κοινωνικό χώρο, παρουσιάζοντας τον ως φέροντα απόψεις τις οποίες ουδέποτε εξέφρασε; straw man argument, λέγεται αυτό το είδος “επιχειρηματολογίας” αγγλιστί.
Δείχνει αμέσως μετά που στοχεύει, όταν παραθέτει ολίγη από Κλεμάν, όπου μαθαίνουμε πως:
“…Συχνά η Ορθοδοξία έγινε η συνδετική ύλη μιας εθνικής συνείδησης, όπως περίπου ο Ιουδαϊσμός στο κράτος του Ισραήλ. Αγαπάει κανείς τα δάση της πατρίδας του, τις ψαλμωδίες στους ναούς της και τη φλόγα των κεριών, αλλά δεν έχει διαβάσει το Ευαγγέλιο. Λέγεται ορθόδοξος (διευκρινίζοντας αμέσως την εθνικότητα) αλλά δεν ξέρει καθόλου πώς είναι χριστιανός. Μπορεί μάλιστα να λέγεται ορθόδοξος και να είναι άθεος…!” [Η υπογράμμιση του Γ.Χ.]
Όντως, μπορεί. Αλλά η ορθοδοξία δεν είναι μόνο πίστη, είναι συνάμα παράδοση και πολιτισμικό πρόταγμα. Ποιός θα καθορίσει ότι ο λαός θα πρέπει να την απαρνηθεί με αυτή την μορφή; Και κυρίως, ποιός θα μετρήσει την πίστη του καθενός για να κρίνει αν πιστεύει ορθά ή όχι; Τόσο σιγουρος είναι όποιος επιζητά την μέτρηση ότι την έχει μεγαλύτερη; Όταν μάλιστα τα κριτήρια που έμμεσα προτάσει είναι πιετιστικά, του τύπου πόσο συχνά εκκλησιάζεται κανείς... (“Είμαστε Ορθόδοξοι Έλληνες εμείς. Κυριακή και γιορτές πηγαίνουμε εκκλησία.”).
Εξάλλου, ο Αλβανίας Αναστάσιος, τον οποίο προκρίνει, είπε: “«Ενδεχομένως κάποιος που αυτοπροσδιορίζεται ως άθεος να είναι πολύ πιο κοντά στον Θεό από εμένα που φαίνομαι και είμαι εκπρόσωπός Του. Τα σύνορα μεταξύ του καλού και του κακού βρίσκονται μέσα στην καρδιά μας. Εξαρτάται από το ποιο, κάθε φορά, παίρνει τη δύναμη.”
Αλλού, o Γ.Χ γράφει:
“Εγραψα πολύ απλά ότι ο Χριστός ήλθε για να σώσει τον Κόσμο απο την Αμαρτία και όχι το "Ελληνικό Έθνος" απο τους Τούρκους ή τους Φράγκους.
Απο την εξουσία όπως την ενοούσε ο Χριστός δεν κινδυνεύει μόνον το Γένος των Ελλήνων όπως αρέσκεται στον Αρχιεπίσκοπο Χριστόδουλο να παρουσιάζει. Κινδυνεύουν εν δυνάμει όλοι οι άνθρωποι... εφ όσον και ο ίδιος πειράστηκε στην Έρημο (τυχαία άραγε;) και όχι στην Βασιλεύουσα!
Επίσης δεν ζήτησε να γίνουμε "ταπεινοί ηγέτες" και επαναστάτες σαν τον Ούγκο Τσάβεζ,τον Τζώρτ Μπούς ή τον αρχιεπίσκοπο Χριστόδουλο, ζήτησε να μην θέλουμε καθόλου την ηγεσία. "Nolo episcopari - Δεν θέλω να επισκοπώ" λέγανε οι πρώτοι χριστιανοί άγιοι επίσκοποι και φεύγανε στην Έρημο για να μη τους βρεί κανένας”.
Ο Χριστός πράγματι ήλθε να σώσει τον Κόσμο από την αμαρτία. Ο κόσμος όμως αποτελείται από έλληνες, ισπανούς, εβραίους, αμερικάνους, γερμανούς, εσκιμώους, ινδιάνους, κ.ο.κ. Θα πρέπει να απαρνηθούν αυτό τους το χαρακτήρα για να σωθούν; Νοείται να θέλουν να διασώσουν τον εθνικό τους χαρακτήρα; Νοείται αυτός ως κάτι θετικό; Ο Χριστός, κατά την ορθόδοξη θεολογία, ενσαρκώθηκε ως συγκεκριμένη ιστορική προσωπικότητα, με φύλο, παράδοση, γλώσσα και εθνικότητα.
Πόθεν προκύπτει το ιδεολόγημα του Γ.Χ πως όποιος μιλάει για κίνδυνο του “γένους των ελλήνων” αδιαφορεί για τα άλλα έθνη; Ο Χριστός δεν μιλάει πολλές φορές για το γένος των Ιουδαίων; Σημαίνει ότι αδιαφορεί για τα άλλα; Δεν διάλεξε αποστόλους αποκλειστικά από την πατρίδα του; Γιατί δεν πήρε έναν απόστολο από κάθε γνωστή χώρα της εποχής, για να είναι πολιτικά ορθός, όπως απαιτεί ο Γ.Χ; Μα επειδή πρωτίστως μιλάει κανείς για εκεί όπου ζεί και προσπαθεί αρχικά να προστατέψει ό,τι φθάνει. Αυτό είναι κωδικοποιημένο ακόμη και στο ευαγγέλιο, όπου μιλάει για τον “πλησίον”. Έλληνες είμαστε, για ό,τι πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε θα μιλήσουμε αρχικώς. Τους ...Ινδονήσιους θα τους σώσουμε άλλη φορά.
Είναι ενδεικτική όμως η αντιπαράθεση μεταξύ της χριστιανικής αγάπης και σωτηρίας και της επανάστασης ή της πολιτικής δράσης. Λες και ο χριστιανισμός, ως πίστη, απαιτεί την σιωπηλή αποδοχή οποιουδήποτε καθεστώτος και ο κάθε χριστιανός θα πρέπει να δέχεται αδιαμαρτύρητα οποιαδήποτε αδικία. Για να ξεκαθαρίσουμε το θέμα: το ότι πολεμάει κάποιος για την ελευθερία της πατρίδας του, ή ότι αντιμάχεται την επέλαση των δυτικών αξιών τύπου “ό,τι φάμε, ό,τι πιούμε”, δεν σημαίνει ότι έχει μίσος για τους άλλους λαούς ή επιθυμία για εξουσία! Το να πολεμάς τους Γερμανούς το ’40 ή την Νέα Τάξη σήμερα δεν σημαίνει ότι επιθυμείς να πάρεις την θέση τους. Σημαίνει απλά ότι επιθυμείς να επανορθώσεις μια αδικία. Πολλοί επαναστάτες άλλωστε έδωσαν την ζωή τους πρόθυμα, με γνώση του κινδύνου, για την ελευθερία και την ευημερία των άλλων.
Άραγε ο Γ.Χ έχει υπόψιν του το παρακάτω κείμενο κάποιων που πολέμησαν για την πατρίδα τους και ενίκησαν; Το θεωρεί μήπως και αυτό αιρετικό ή αντιχριστιανικό, μια και συνδυάζει πίστη και έθνος (και δη, πόλη);
Τῇ ὑπερμάχῳ στρατηγῷ τὰ νικητήρια,
Ὡς λυτρωθεῖσα τῶν δεινῶν εὐχαριστήρια,
Ἀναγράφω σοι ἡ Πόλις σου Θεοτόκε.
Ἀλλ᾿ ὡς ἔχουσα τὸ κράτος ἀπροσμάχητον,
Ἐκ παντοίων με κινδύνων ἐλευθέρωσον,
Ἵνα κράζω σοι· Χαῖρε, Νύμφη ἀνύμφευτε.
Όπως εξόχως το θέτει ο Καλλίμαχος:
Ανερωτήθησαν μερικοί σχολιαστές, "γιατί να είμαστε Ορθόδοξοι και όχι (γενικώς και αορίστως) χριστιανοί" (ό,τι και αν σημαίνει αυτή η φράσις. Ένας άλλος σχολιαστής ενοχλείται επειδή οι Έλληνες Ορθόδοξοι αγαπούν το Βυζάντιο!
Η απάντησις είναι, διότι η πίστις μας δεν είναι μία ιδεολογία, ένα πολιτικό σύστημα, αυθαίρετο και συγκεκριμένο, καταστατικό, σύνολο άρθρων, ανεξάρτητο της κοινωνίας, το οποίον να προσυπογράφει ή όχι ο οποιοσδήποτε, οπουδήποτε και ανεξαρτήτως εποχής και να ονομάζεται "χριστιανός". Η Ορθοδοξία είναι κοινωνία, συγκεκριμένη, εμείς εδώ με την παράδοσί μας. Το Πρόσωπον του "χριστιανισμού" (για εμάς· για τους γάλλους, άλλο, για τους ιταλούς, άλλο).
Το αντίθετο είναι θεμελιωδώς αιρετικό, πρόκειται ακριβώς για την αίρεσι του προτεσταντικού φονταμενταλισμού, η οποία απορρίπτει την Ιερά Παράδοσι και αποδέχεται μόνον την Βίβλο, όχι ως βιωμένη ιστορική παράδοσι αλλά ως καταστατικό σωματείου! Έτσι ακριβώς μερικοί νεοταξικοί προτεσταντίζοντες, όπως ο εν λόγω φράγκος, τάχα από... ενδιαφέρον για την γνησιότητα του χριστιανισμού (!), απορρίπτουν την εκκλησία μας, το Βυζάντιο, την κοινοτική μας παράδοσι και την ιστορία μας, ου μην αλλά και τον Χριστόδουλο (μην ξεχνιόμαστε) και απαιτούν κάποια αόριστη και απροσδιόριστη επιστροφή στις "γνήσιες χριστιανικές αξίες" (ιδεολογία), μακρυά από εκκλησία, παράδοσι, Ιστορία.
Γράφει ο Γ.Χ επίσης: “Γιατί για παράδειγμα κανείς δεν δείχνεται ασεβής απέναντι στον Αλβανίας; Ανθρωπος είναι, θάχει σίγουρα ελαττώματα.”
Μα ποιοί είναι αυτοί που *δεν* δείχνονται ασεβείς στον Αλβανίας; Όσοι δείχνονται ασεβείς απέναντι στον αρχιεπίσκοπο, ήτοι οι Μπίστηδες, οι Κουναλάκης, οι Λιάκοι και άλλοι παρόμοιοι. Φανατικοί δηλαδή πολέμιοι της ορθοδοξίας, οι οποίοι, όπως και ο Γ.Χ, δεν κάνουν άλλο από το να προβάλλουν το αίτημα για μια σιωπηλή, πνευματίστικη εκκλησία η οποία θα περιορίζεται στις φιλανθρωπίες. Είναι άραγε καλό το να μην δείχνονται ασεβείς απέναντι σου τέτοιοι άνθρωποι; Εξάλλου ο ίδιος ο Γ.Χ δεν λέει ποιό πάνω ότι “ εί και ο κόσμος εμέ εμίσησε και εσάς θα μισήσει"; Άρα πως θεωρεί καλό ότι κανείς δεν δείχνεται ασεβής έναντι του Αλβανίας;
(Ο Λένιν διηγούνταν πως όταν καμμία φορά επικροτούσαν τα λόγια του αστοί ή συντηρητικοί αριστεροί, αναρωτιόνταν “Τι μαλακία είπα”. Αυτό ταιριάζει τόσο στην παραπάνω παράγραφο, όσο και στους χοιροκροτητές στα σχόλια της καταχώρησης).
Υ.Γ Όταν στην παραβολή ο Φαρισαίος λέγει: “Σ’ ευχαριστώ θεέ μου που δεν είμαι σαν τους άλλους”, σκοπός είναι να στηλιτευτεί η υποκρισία της υπεροπτικής κρίσεως των άλλων. Είναι λοιπόν τουλάχιστον γελοίο να χρησιμοποιεί κανείς τα λόγια του για να κρίνει ειρωνικά άλλους. Ο τίτλος της καταχώρησης, λοιπόν, ως κριτική των δήθεν ορθοδόξων αντιστοιχεί στο να λέει κάποιος: “Εὐχαριστῶ σοι, Θεέ, ὅτι δὲν εἶμαι καθὼς οἱ λοιποὶ ἄνθρωποι, ἅρπαγες, ἄδικοι, μοιχοί, ἤ καὶ καθὼς οὗτοι οι φαρισαίοι όπου λέγουσι "Έμείς είμαστε όρθόδοξοι – όχι σαν τους άλλους"”.
