Η παπάρα της εβδομάδας

Παρουσίαση του καινούριου βιβλίου του Δ. Κούρτοβικ:

Μια συνάντηση παλιών φίλων, σε μια μικρή πόλη της Βόρειας Ελλάδας. Ο Έλληνας Χρυσικός, ο Σέρβος Ζούριτς, ο Βούλγαρος Στογιάνοφ, ο Μίρτσεφσκι από την «Ξερεισποιά», ο Μπίρι από την Αλβανία, η Λουπέσκου από τη Ρουμανία και ο Οζγκιουντέν από την Τουρκία. Και η μυστηριώδης Νίνα Ντάνεβα με την αδηφάγα γοητεία. Ένας ξεχασμένος «ματωμένος μακεδονικός γάμος». Ένας σύγχρονος λογοτεχνικός διαγωνισμός για ένα βαλκανικό βραβείο.

Μέσα σε τέσσερις ημέρες, τρεις διαφορετικές εκδοχές μιας παλιάς ιστορίας, και ένας ανορθόδοξος έρωτας θα γίνουν η αφορμή για να ξεσπάσει «πόλεμος» ανάμεσα σε φίλους, «καθ’ υποτροπήν Βαλκάνιους» συγγραφείς, ενώ οι αγρότες της περιοχής έχουν αποκλείσει τις εξόδους της βορειοελλαδίτικης πόλης. Θα φέρουν στην επιφάνεια απωθημένα πάθη, εκκρεμότητες που δεν έχουν διευθετηθεί και μια ανομολόγητη νοσταλγία για τη σκοτεινή σαγήνη της βαλκανικής «βαρβαρότητας».

Πρόκειται για μια ιστορία, σχετικά με τα βαλκανικά φαντάσματα και τις ιστορικές φαντασιώσεις – σχετικά με την ιστορική μνήμη και τον τρόπο διαμόρφωσης της επίσημης ιστορίας των Βαλκανίων, την εθνική ταυτότητα και τη θέση της περιοχής μας στον σύγχρονο κόσμο.

Ένα αιρετικό μυθιστόρημα-ψυχογράφημα της βαλκανικής ψυχής, για τους καθ’ υποτροπήν Βαλκάνιους, τα «βαλκανικά φρικιά», αλλά και για όσους θέλουν να νιώθουν Ευρωπαίοι.

Το «Τι ζητούν οι βάρβαροι» του Δημοσθένη Κουρτοβικ αποτελεί μια διαφορετική, πικρή αλλά αληθινή ματιά στην κοινή βαλκανική μας μοίρα.

Εντωμεταξύ, προ δεκαετίας (1998):

Βαλκανικά Συνέδρια

Αυτές τις μέρες γίνεται στην Θράκη το συνέδριο των συγγραφέων της Βαλκανικής.

(Κι όταν λέμε Βαλκανικός συγγραφεύς, κινηματογραφιστής, κοινωνικός επιστήμων κλπ σημαίνει ότι με κάθε ευκαιρία, θα γράφης, συστηματικά, και με ύφος κυνικό, περιφρονητικό, εκφράζοντας τήν βαθυτάτη αηδία σου που γεννήθηκες Ελλην, Βούλγαρος, Σέρβος).

Τό ξέρετε πως στην Ευρώπη όταν λένε Βαλκάνιοι εννοούν Γύφτους. Ετσι μας φαντάζονται κι έτσι τους λένε οι προπαγάνδες τους. Μόνο να πω εδώ πώς κι οι Γύφτοι πρέπει να ξεσηκωθούν εναντίον αυτου του ρατσιστικού ευρωπαικού μπαμπινιωτισμού. Και η προπαγάνδα τους λέει τα γνωστά ‐ κράτη ασταθή, καυγατζήδες και πολεμόχαροι άνευ λόγου και με ασήμαντες αφορμές, κατσαπλιάδες και μαχαιροβγάλτες, άπλυτοι, σκούροι, απολίτιστοι, επικίνδυνοι για όλη την ευρώπη, εστίες πολέμου κι όλα αυτά, είμαστε εμείς κι οι γείτονες μας. Κι έχεις και κάτι κουστουρίτσες να τους το επιβεβαιώνουν: ναι, είμαστε γύφτοι αλλά με καρδιά τώρα που ο μπαμπάς λείπει σε ταξίδι για δουλειές. Και πουλάμε κι εμείς, η Ελλάδα λιγώτερο, βαλκανικό φοκλόρ στους Ευρωπαίους και τσιγγάνικες μελωδίες στυλ μπρέγκοβιτς.

Ποιά είναι η λύση; Η ισοπέδωση. Να γίνουμε ένας αδιαφοροποίητος πληθυσμός μιά μάζα καταναλωτών για β' διαλογής προιόντα. Ετσι λένε λύνονται όλα τα προβλήματα. Να βρούμε λένε τα κοινά μας κι εννοούν να μοιάσουμε τόσο που να μην ξεχωρίζεις τον έναν απ τον άλλο. Παγκοσμιοποίηση των προσώπων και των παραδόσεων. Ετσι μας βλέπουν αυτοί, δηλαδή έτσι τους συμφέρει να μας βλέπουν.

Και μεις τι κάνουμε; Να σας πω να καραφλιάσετε.

Όργανώνουν λοιπόν ας πούμε καλή ώρα ένα συνέδριο Συγγραφέων των Βαλκανίων και μιλάνε για ομοιότητες και κοινά. Τι κοινό έχει η (ωραία) Γιουγκοσλάβικη λογοτεχνία με την Ελληνική και την τούρκικη, η τούρκικη με τον Κανταρέ της Αλβανίας (και μέγα υποκριτή), η Ελληνική με την Βουλγάρικη κλπ ο Θεός κι η ψυχή τους. Υστερα, εδώ μιλάμε για λογοτεχνία δε μιλάμε για πατάτες. Και κάθε άνθρωπος με λίγο μυαλό θα σκεφτόταν πως στην λογοτεχνία ωραίο και σημαντικό είναι ακριβώς η διαφοροποίηση, η καλλιέργεια της διαφοράς, των πολλών απόψεων, των διαφορετικών εκφράσεων. Ψιλά γράμματα. Αυτοί εκεί επιμένουν στις ομοιότητες. Το ωραιότερο ακολουθεί.

Πήγαν λοιπόν διάφοροι σ αυτό το συνέδριο. Ξέρετε , ομιλίες, αλληλογλυψίματα, κανένα κοριτσάκι που θέλει αυτόγραφο κλπ. Ανάμεσα τους ποιός. Αυτός ο Δημοσθένης Κούρτοβικ, ο κριτικός της Λογοτεχνίας που προσπαθεί χρόνια τώρα να το παίξει καπετάν δερβέναγας (άλλη λέξη ήθελα να γράψω) των ελληνικών γραμμάτων, ο οποίος γράφει κάτι ψόφια στα Νέα. Ο οποίος είναι και συντάκτης της εκπομπής του Βασιλικού για το βιβλίο στην τηλεόραση, (Ο Βασιλικός πήγε κι αυτός). Το συνέδριο το οργανώνει το Εθνικό κέντρο Βιβλίο, το Υπουργείο Πολιτισμού και η νομαρχία Εβρου. (Ολα αυτά τα σύνεδρια στον Εβρο τα κάνουν.).

Και τι συζητήσανε μεταξύ άλλων; Για την αναγκαιότητα του λατινικού αλφαβήτου!! Οχι δεν κάνω πλάκα. Βγήκε μάλιστα ο Τούρκος κι είπε πώς κι εμείς (οι Τούρκοι δηλαδή) τ αλλάξαμε το 22 σε λατινικό και δεν χάσαμε και τίποτα σπουδαίο. Ορίστε, βαλκανικές εμπειρίες. (Αν κι εγώ δεν μετράω την Τουρκία στα βαλκάνια αλλά θα μου πείτε εδώ το Ισραήλ παίζει μπάσκετ με την Ευρώπη και ποδόσφαιρο με την Ωκεανία).

Και εκτός από το αλφάβητο, ο αιρετικός, όπως τον αναφέρουν, Κούρτοβικ, συμπλήρωσε πως "υπάρχουν συλλαβές, ο πραγματικός ήχος των οποίων δεν «εκφράζεται» μέσα στα ελληνικά γράμματα". Τι ακριβώς σημαίνει αυτό δεν ξέρω, πάντως κάτι κακό. Και βεβαιώνει πως ενώ στην Ευρώπη οι παραδόσεις ταξιδεύουν παράλληλα, στα Βαλκάνια (οι παραδόσεις) βρίσκονται σε συνεχή πάλη!!!

Αλλοιώς; Αρτζι μπούρτζι και λουλάς.

(Ας ήταν όλα αυτά που λένε τουλάχιστον μόνο λόγια του τελευταίου, αλλά δεν είναι).

Α. Φαρμάκης