Η ιστορική εναρκτήρια ομιλία του 8ου Συνεδρίου του ΠΑΣΟΚ

Το 8ο Συνέδριο του Πανελλήνιου Σοσσιαλιστικού Κινήματος έκλεισε, αφήνοντας πίσω του πολλά αναπάντητα ερωτήματα για το μέλλον του κόμματος. Ένα όμως είναι ξεκάθαρρο, η εναρκτήρια ομιλία του προέδρου του κινήματος, κ. Γεώργιου Ανδρέα Παπανδρέου —γνωστού ως Γεωργάκη στις πλατιές μάζες του λαού μας—, θα μας συντροφεύει και θα μας εμπνέει για πολύ καιρό ακόμα. Πρόκειται για ένα μνημείο του λόγου, το οποίο ήδη πολλοί σπεύδουν να τοποθετήσουν κάπου ανάμεσα στον Επιτάφιο του Περικλή και τις καλύτερες στιγμές του Καναλιού 67. Θα προσπαθήσουμε, τώρα που έχει πια κατασταλλάξει μέσα μας, να μεταφέρουμε λίγο από το ύφος αυτής της μεγάλης στιγμής.

Η ομιλία άρχίζει με έναν νοσταλγικό τόνο, με τον ΓΑΠ να προσφωνεί τα παρευρισκόμμενα μέλη και φίλους του ΠΑΣΟΚ «συντρόφισσες και σύντροφοι». Για να εντείνει την σουρεαλιστική ατμόσφαιρα με πινελιές μπουρλέσκ, τονίζει ότι το συνέδριο συνιστά «μια γιορτή της δημοκρατίας».

Χωρίς να ξεχνάει τις επιταγές που απορρέουν από το διεθνές αξίωμα του, δηλαδή τη θέση του όχι μόνο ως προέδρου του ΠΑΣΟΚ αλλά και ως μάχιμου αρχηγού της Σοσιαλιστικής Διεθνούς, δηλώνει με τόλμη ότι «Βρισκόμαστε σήμερα μαζί, επτά χιλιάδες μαχητές για την αλλαγή. Μαχητές για τις ιδέες μας. Μαχητές για τις αξίες μας». Στιγμές ανάτασης για κάθε επαναστατικά σκεπτόμενο αριστερό: αν ο Κάστρο κατάφερε όσα κατάφερε με καμμιά πενηνταριά άνδρες στην Σιέρρα Μαέστρα, πόσα και πόσα δεν έχουμε να ελπίζουμε από τους επτά χιλιάδες μαχητές του ΠΑΣΟΚ;

Μην θεωρήσει κανείς όμως, λόγω των μαχητικών αναφορών, ότι ο κ. Παπανδρέου μιλάει διασπαστικά. Όπως δηλώνει παρακάτω, μπορεί να αποτελούμε «διαφορετικές γενιές, διαφορετικές ιστορίες, διαφορετικές συγκυρίες» έχουμε όμως μία «κοινή συνιστώσσα, μία κοινή γραμμή, που μας ενώνει όλους». Ποιά είναι αυτή; Μα φυσικά «η ανάγκη της Ελλάδας για μια μεγάλη αλλαγή». Συνεπαρμένοι από το μήνυμα του προέδρου του ΠΑΣΟΚ, δεν θα μπορούσαμε παρά να αναφωνήσουμε: «Αλλαγή, εδώ και τώρα!» (αυτό θα ήταν ένα καλό και πρωτότυπο σύνθημα στις επόμενες εκλογές, μάρτυρας της αέναης εξελίξεως του κόμματος).

Εν συνεχεία, ο ΓΑΠ, αμείλικτος απέναντι στην αδικία, στηλιτεύει συνοπτικά α) την εκτεταμένη φτώχεια β) την ανισότητα γ) Την εγκληματικότητα δ) τη στυγνή εκμετάλλευση συνανθρώπων μας, που ζουν τη βία, το θρησκευτικό φανατισμό, τις εμφύλιες συγκρούσεις, την απαξίωση και την έλλειψη βασικών δημόσιων αγαθών ε) την ξέφρενη κερδοσκοπία, στ) την υπονόμευση της δημοκρατίας από την συγκέντρωση της εξουσίας στα χέρια μιας νέας παγκόσμιας ελίτ, τις νέες πανδημίες που δημιουργούνται και θερίζουν λαούς η) την κλιματική αλλαγή και την καταστροφή του περιβάλλοντος. Τα δεινά, δηλαδή, που θα καταπολεμήσει η επίλεκτη ομάδα των επτά χιλιάδων μαχητών, με την γνωστή της από το 1981 αποτελεσματικότητα.

Από εδώ και πέρα, το κοινό έχει καθηλωθεί, και η στίλβη του λόγου λάμπει ανεμπόδιστη από κάθε σύμβαση. Θέμα μας πλέον, η μοίρα της ανθρωπότητας εν συνόλω, η οποία, όπως θυμίζει ο ΓΑΠ, «σήμερα έχει τεράστια αποθέματα. Αποθέματα πλούτου, αποθέματα γνώσης, έρευνας, τεχνολογίας, εμπειρίας, επιτυχίας». Πράγματι, πρόκειται για μια καίρια παρατήρηση. Τα μόνο αποθέματα που φαίνονται να εκλείπουν είναι τα αποθέματα υπομονής του ελληνικού λαού.

Αυτό που χρειαζόμαστε σήμερα, είναι «Πολιτική βούληση. Βούληση ν' αλλάξουμε, βούληση να υπηρετήσουμε τις αξίες μας. Γι' αυτό, εμείς, στο ΠΑΣΟΚ, είμαστε η λύση, γι' αυτό, εμείς, στο ΠΑΣΟΚ , είμαστε η ελπίδα». Σε αυτό το σημείο, ο απλός πολίτης δεν μπορεί παρά να ανακράξει μετά δέους «Είσαι η ελπίδα μας, οδήγα-οδήγα-οδήγα μας» ή κάτι παρεμφερές.

Εν συνεχεία ακολουθεί μια διακύρηξη αρχών. Σύμφωνα με τον ΓΑΠ, οι αξίες του κινήματος «συμπυκνώνονται στις έννοιες της ελευθερίας, της ισότητας, της δικαιοσύνης, της αλληλεγγύης». Για την αδερφότητα δεν είπε τίποτα, τόνισε όμως ότι «μπορούμε να δώσουμε αξία στον Έλληνα πολίτη, δίνοντας αξία στο περιβάλλον στο οποίο ζει και εργάζεται. Μπορούμε να δώσουμε αξία στον Έλληνα πολίτη, όταν δίνουμε αξία στην Ελλάδα και στον ρόλο της διεθνώς, μια Ελλάδα των αξιών. Μία Ελλάδα των αξιών, είναι μία Ελλάδα, η οποία γνωρίζει την ποιότητα, σέβεται την ποιότητα, προάγει την ποιότητα παντού». Κάτι σαν τον οργανισμό ISO, δηλαδή.

Ταυτόχρονα ισχυροποίησε την σύνδεση του ΠΑΣΟΚ με την οικολογία, λέγοντας μεταξύ άλλων ότι «προωθούμε την συμμαχία του σοσιαλισμού και της οικολογίας. (…) Γι' αυτό και προτείνουμε τον "πράσινο φόρο" στις σημαντικές πηγές εκπομπής διοξειδίου του άνθρακα». Σε αυτό το θέμα είναι γνωστή η συνεπής στάση του κινήματος από το 81 και έκτοτε, με εκατοντάδες μικρούς και μεγάλους «πράσινους φόρους».

Παράλληλα, με τόλμη που ελάχιστοι πολιτικοί άνδρες έχουν δείξει, παραδέχεται ότι ως 30-χρονο κόμμα εξουσίας, το ΠΑΣΟΚ δεν είχε κανένα πλάνο για την διάνοιξη προοπτικών στην κοινωνία και τα άφηνε όλα στην τύχη. Πρόκειται για μια υπέροχη διατύπωση: «Ξέρετε, παλιά πιστεύαμε ότι υπάρχει ένας αυτοματισμός. Κάθε νέα γενιά δηλαδή θα έχει καλύτερες προοπτικές από την προηγούμενη. Τώρα ξέρουμε, πως οι δυνάμεις που περιθωριοποιούν ή κρατούν στάσιμες μεγάλες μερίδες του πληθυσμού είναι πανίσχυρες, αλλά όχι βεβαίως τόσο ισχυρές, για να μην μπορούμε να συγκρουστούμε μαζί τους και να τις αλλάξουμε». Μετά από μια τέτοια καίρια ανακάλυψη των δυνάμεων της στασιμότητας, δεν μπορούμε παρά να ελπίσουμε ότι στα επόμενα 30 χρόνια θα βρούν και προς ποιά κατεύθυνση να τις αλλάξουν.

Με την ομιλία στο αποκορύφωμα της, ο έμπειρος ρήτωρ ΓΑΠ, επιλέγει να ρίξει κάπως τους ρυθμούς με ένα ανεκδοτάκι: «Η Ελλάδα διεκδικεί και πάλι έναν δυναμικό ρόλο στη διεθνή σκακιέρα, που θα την καταστήσει ηθική δύναμη στην περιοχή και, γιατί όχι, και στον κόσμο. Μπορούμε και το έχουμε αποδείξει. Ελλάδα με ισχυρή ταυτότητα. Με ισχυρή παρουσία. Με ισχυρή φωνή».

Η ομιλία θα κλείσει με μια συγκινητική αναφορά στην ιστορία του νέου ελληνισμού, σε αγωνιστικές στιγμές αλησμόνητες (και, ορισμένες, ανύπαρκτες, όπως η ιστορία του νέου αντιστασιακού ο οποίος εν μέσω κατοχής «σήκωσε την ελληνική σημαία στην Ακρόπολη»). Ταυτόχρονα, τονίζει ότι «είναι πάρα πολλοί εδώ από τη γενιά του Πολυτεχνείου» (όπως οι κ .κ. Λαλιώτης, Δαμανάκη, Ανδρουλάκης, Τζουμάκας) και θυμίζει ότι όπως το ΠΑΚ ιδρύθηκε απο μετανάστες και πρόσφυγες έτσι και το ΠΑΣΟΚ σήμερα εκπροσωπεί «όλες τις παραγωγικές δυνάμεις του τόπου, τον μετανάστη που ήρθε εδώ πρόσφυγας». Θυμίζουμε ότι και ο κ. ΓΑΠ έχει ζήσει την προσφυγιά, στα πανεπιστήμια και τις φάμπρικες του Καναδά, της Αμερικής και της Σουηδίας.

Πρόκειται για ένα λόγο μνημειώδη, ο οποίος αξίζει να συμπεριληφθεί κάποτε στα σχολικά βιβλία των ελληνόπουλων, αιώνιο μάθημα πολιτικής και ακεραιότητος, κτήμα ες αεί, πλάι στα ήδη υπάρχοντα κείμενα των κ.κ. Νίκου Δήμου, Κώστα Σημίτη, Χριστίνας Κουλούρη, Γκάζμεντ Καπλανί και άλλων.