Ας εξετάσουμε ορισμένα αποσπάσματα από το βιβλίο "Καθαρός Πόλεμος" του Πωλ Βιριλιό, για να δούμε πως μπορούν να φωτίσουν την τωρινή μας κατάσταση. Καταρχήν, “Σε τελική ανάλυση, στόχος του Καθαρού Πολέμου είναι η αναισθησία”. (...) Αναισθησία με ποιά έννοια; Οι αμερικάνοι δεν μιλάνε στην κουλτούρα τους, εκείνη τους μιλάει (όπως προανέφερα, πρόκειται για μια περίεργη αναισθησία, η οποία δρα εν μέσω της πλήρης αποκαλύψεως των πάντων, την ωμή προφάνεια της αλήθειας. Μπορούμε να την σκεφτούμε σωστότερα ως την αναισθησία του καθαρού και παθητικού «θεατή», για να δανειστούμε την ορολογία της “Κοινωνίας του Θεάματος” του Γκυ Ντεμπόρ. Ο θεατής βλέπει τα πάντα αλλά δεν αναλαμβάνει την ευθύνη για τίποτα).
Και είμαστε σίγουρα «αναίσθητοι», με την έννοια ότι δεν αντιδρούμε (ή δεν συνειδητοποιούμε) στο γεγονός ότι ο τρόπος ζωής μας τα τελευταία πενήντα χρόνια αντιστοιχεί σε ανοικτό πόλεμο μεταξύ ημών και των ανθρώπων που μας παρέχουν φθηνά καταναλωτικά αγαθά ή πληρώνουν το τίμημα για αυτά. Αυτό ισχύει ιδιαιτέρως για τους ανθρώπους της Μέσης Ανατολής, στους οποίους έχει ειπωθεί, πάνω κάτω: “Θα υποφέρετε την αδικία και την ντροπή της εγκαθίδρισης ενός στρατιωτικού κράτους (Ισραήλ) στην περιοχή σας, υπό την αιγίδα της Δύσης. Θα υποφέρετε και θα ζείτε στην φτώχεια, εν αντιθέσει με τους ηγέτες σας, οι οποίοι θα σας διοικούν επειδή εμείς τους διαλέγουμε. Σε αντάλλαγμα θα μας δίνετε φθηνό πετρέλαιο ώστε η Τζένεραλ Μότορς και οι μεγάλες πετρελαϊκές να συνεχίσουν να κερδοφορούν, οι αμερικάνοι να μπορούν να οδηγούν ό,τι σιδερένιο τέρας επιθυμούν, και τα προάστια μας να συνεχίσουν να οργανώνονται με βάση την αρχή "Μπές στ' αμάξι ή κάτσε σπίτι".”
(...) Αν επιμένουμε στον τρόπο ζωής που η καταναλωτική κουλτούρα, το διεθνές κεφάλαιο και ο στρατός μας παρέχουν, θα πρέπει να δεχθούμε ως τίμημα αυτών των προνομίων το ότι μια μεγάλη μερίδα του υπόλοιπου κόσμου θα μας θεωρεί κάτι ανάμεσα σε σατανάδες και ιμπεριαλιστές (όχι πολύ μεγάλη διαφορά). Θα πρέπει να επωμιστούμε επίσης το περιοδικό καθήκον να ρίχνουμε που και που μερικές βόμβες, σκοτώνοντας έτσι και μερικούς πολίτες, πχ. «κατα λάθος» ανατινάζοντας κάποιο νοσοκομείο στο Σουδάν, δηλαδή να έχουμε τους εκλεγμένους ηγέτες μας να δρουν ως κρατικοί τρομοκράτες. Και θα πρέπει επίσης να στέλνουμε τους φαντάρους μας να σκοτώνονται σε διεθνείς αποστολές για την διατήρηση των προνομίων μας. (...)
Είναι νομίζω ξεκάθαρο ότι τείνουμε προς αυτή ακριβώς την επιλογή, ακόμα και αν η απόφαση μας είναι «υποσυνείδητη» —δηλαδή μη υποκείμενη σε υπεύθυνη ηθική κρίση. Αλλά ακόμα και να φέρναμε το ζήτημα στο προσκήνιο, αν δηλαδή βλέπαμε την αλήθεια και αντιμετωπίζαμε τις πραγματικές συνέπειες των επιλογών μας, φοβάμαι ότι η απάντηση μας θα ήταν: “Δέχομαι τις προυποθέσεις του Καθαρού Πολέμου. Κατανοώ ότι η διατήρηση των προνομίων μου εξαρτάται από την δυστυχία των άλλων και δέχομαι να υπόκειμαι στην περιστασιακή τρομοκρατική επίθεση και στην ακόλουθη στρατιωτική επιτήρηση για να διατηρήσω αυτά τα προνόμια.”
Κέρτις Ουάιτ, The Middle Mind, Penguin Books.
Κι από τις θεωρίες και τα βιβλία -που κατά βάσι τα περιφρονώ - προτιμώ να βλέπω και ν ακούω την γνώμη των ανθρώπων - την πηγή δηλαδή. Σήμερα (σημ: μετά την πτώση των διδύμων πύργων) συζήτησα σε λίστες και πίνακες συζητήσεων ώρες πολλές με αμερικανούς. Η κατάστασί τους είναι τραγική.
Κατ αρχάς να πω ότι τους πάω κατά την έκφρασι του Χριστοδούλου. Είναι απλοί, συναισθηματικοί, εξωστρεφείς, έξυπνοι, - παρα τα αφελώς λεγόμενα - και αγαπούν την ελευθερία, αναγνωρίζουν την γενναιότητα, εκτιμούν την αυτοθυσία και την προσφορά, παραμένουν βαθύτατα δημοκρατικοί. Επίσης είναι ειλικρινείς.
Λοιπόν, είναι αδύνατον να αντιληφθούν τα αίτια του κακού που τούς βρήκε - το οποίο είναι όντως μεγάλο - ενας στιγμιαίος πόλεμος με αμέτρητα, χιλιάδες θύματα. Πριν απ όλα, σημειολογικώς, κατάλαβα: αισθάνονται ευνουχισμένοι. Οι δίδυμοι πύργοι ψηλοί μέχρι τα σύννεφα με 50.000 εργαζομένους - ειρωνία: σώθηκαν μόνο οι καπνιστές που είχαν βγει από το κτίριο για μιά κλεφτή τζούρα - στην πραγματικότητα των συμβόλων ήσαν οι όρχεις της υπερδύναμις, όρχεις και πέη τεχνολογίας και οικονομίας ταυτόχρονα. Τα σήμαντρα της επιτυχίας αλά αμερικάνα - οι πύργοι της Βαβέλ. Και τους τα κόψανε σύρριζα. Θα τους ξαναχτίσουμε πιό ψηλούς, είπε ο Μπούσης - ξέρει τι λέει κι αισθάνεται τον συμβολισμό.
Επί της ουσίας: δεκάδες οι ελληνικές συζητήσεις και σ όλες και απ όλους ακούω τήν εξής απίθανη μπαρούφα: “Οι Αμερικανοί - ο λαός - πρέπει να αντιληφθή τις αιτίες - και η κύρια αιτία είναι η πολιτική των κυβερνήσεών του.”. Με άλλα λόγια - οι Αμερικανοί είναι ηλίθιοι.
Δεν είναι. Γνωρίζουν πολύ καλά τι κάνουν. Γνωρίζουν την βαρβαρότητα, το μίσος, την τυφλή βία. Βλέπουν τα βομβαρδισμένα σχολεία στην Γιουγκοσλαβία τρώγοντας ποπκόρν - όμως καταλαβαίνουν. Και κυριολεκτικά μισούν όποιον αποκαλύπτει την αναλογία - η οποία είναι ταυτόχρονα και η ιστορική τους μνήμη. Αναγνωρίζουν με άλλα λόγια, στις πράξεις και τα έργα των τρομοκρατών, τις δικές τους πράξεις και τα δικά τους έργα και τρομοκρατούνται. Δεν είναι αφελείς, ούτε αθώοι.
Παριστάνουν μόνο τους αφελείς και τους αθώους - γιατί μόνο έτσι μπορούν να επιζήσουν. Το φράγμα της τεχνολογίας που τους χωρίζει από την ανθρωποφαγική αγριότητα είναι λεπτό σαν ρυζόχαρτο - το ξέρουν κι αυτό. Στα κινηματογραφικά έργα τους, την ώρα που το τέρας κυνηγάει τον ήρωα, την ώρα εκείνη το αυτοκίνητο δεν παίρνει μπροστά, το ηλεκτρικό δεν ανάβει - οταν πλησιάζει το σκοτάδι η τεχνολογία τους εγκαταλείπει.
Γι αυτό και η απάντησί τους θα ναι τρομερή, βίαιη, τυφλή - δεν μπορούν να κάνουν αλλοιώς. Αν δεν απαντήσουν έτσι, θα διαλυθούν - κι αυτό ισχύει για όλον τον δυτικό κόσμο.
Η διαπίστωση αυτή είναι ένα μόνιμο και σταθερό μοτίβο στις τέχνες τους - την ζωγραφική, το μυθιστόρημα, τον κινηματογράφο.
Δεν μου έκανε λοιπόν μεγάλη εντύπωσι όταν διαπίστωσα στις σημερινές συζητήσεις μου, πως ακόμα και οι πιό μορφωμένοι και καλλιεργημένοι απ αυτούς, κατά βάθος πιστεύουν στην ανωτερότητά τους, στο πρωτείο τους έναντι όλων των άλλων ανθρώπων της γης - και συνακόλουθα, οι τρομοκράτες δρούν από φθόνο και μίσος. Φθόνο για τις επιτυχίες τους, τα καλά τους, τις ελευθερίες τους, τα αγαθά τους, τις γυναικάρες τους, τα γρήγορα αμάξια τους. Για όλα αυτά δηλαδή που χρησιμεύουν στους ίδιους σαν προσωπεία, πίσω από τα οποία κρύβουν την δική τους βαρβαρότητα που συνεχώς τους απειλεί.
Οσο για τους τρομοκράτες. Μπορεί να χουν όλα τα δίκαια με το μέρος τους, ο καθένας με 70 νεκρούς στην οικογένειά του, να βρίσκονται εν βρασμώ ψυχής, απελπισμένοι, σε αδιέξοδο, κατατρεγμένοι και σφαγμένοι - συμφωνώ σ όλα. Ομως δεν πας σε αντίποινα να σφάξης την οικογένεια του ενόχου - την γυναίκα, την πεθερά και τα παιδιά του όπως κάνανε αυτοί. Κτηνωδία σκέτη.
Το έκαναν πρώτοι τα σημερινά θύματα και στην νιοστή ακούω την απάντησι. Χαίρω πολύ. Να που γίναμε ίδιοι κι όμοιοι.
Α. Φαρμάκης
0 σχόλια: