Αφέλεια revisited

Έγραφε προ ημερών ο Old Boy:

Aφέλεια δεν είναι να είσαι ευχαριστημένος που κέρδισε ο Ομπάμα, αφέλεια δεν είναι να νιώθεις ότι κάτι πολύ θετικό συνέβη στην Αμερική, αφέλεια δεν είναι να συμμερίζεσαι το πνεύμα ανάτασης και αισιοδοξίας που επικρατεί παγκόσμια.

Αν δεν είναι αυτό αφέλεια, τότε τι είναι;!

Αφέλεια είναι να επισημαίνεις γραπτά ή προφορικά πληροφορίες ήδη γνωστές.

Το λεξικό Τριανταφυλλίδη πάντως μας δίνει στο λήμμα αφέλεια:

β. απλοϊκότητα στη σκέψη: Tα πίστεψε από ~, ευπιστία. Είχα την ~ να πιστέψω στις υποσχέσεις του.

Την πληροφορία ότι ο Ομπάμα εξελέγη πρόεδρος των ΗΠΑ με ένα από τα δύο κόμματα του αμερικάνικου πολιτικού κατεστημένου την έχουμε και εμείς.

Την πληροφορία ότι δεν εξελέγη με κάποιο δικό του κίνημα, ότι έπαιξε με τους όρους του παιχνιδιού και ότι χρηματοδοτήθηκε από ένα σημείο κι ύστερα από τους ίδιους που χρηματοδότησαν τον Μακέιν την έχουμε και εμείς.

Ακόμη περισσότερο, την πρόβλεψη ότι καθόλου δεν αποκλείεται κάποια στιγμή στο μέλλον να βομβαρδίσει κι αυτός μια καινούρια χώρα και να ξεκινήσει έναν δικό του πόλεμο, ναι, μπορούμε να την κάνουμε κι εμείς.

Ναι, αλλά από ότι φαίνεται έχετε και πληροφορίες που οι λοιποί στερούμαστε. Αλλιώς, προς τι η αισιοδοξία;

Αφέλεια είναι να ισοπεδώνεις αυτό που έγινε και τις προσδοκίες που γεννά, κρίνοντας τα πράγματα απ' έξω, κρίνοντας το πακέτο «ΗΠΑ» ως σύνολο και μην κρίνοντας τι είναι προτιμότερο να συμβεί εντός του πακέτου αυτού.

Και τι μας νοιάζει εμάς τι θα συμβεί εντός του πακέτου αυτού, βρε αδερφέ; (αν δεχθούμε καν ότι θα συμβεί κάτι θετικό εντός του).

Μήπως να ενδιαφερθούμε και για τις εξελίξεις των δημοτικών εκλογών στην Τούλσα της Οκλαχόμας;

Αφέλεια είναι να κρίνεις τις εξελίξεις στην βάση του ρόλου που θα επιθυμούσες εσύ να έχουν οι ΗΠΑ, αντί να τις κρίνεις στην βάση του δεδομένου τους ρόλου.

Δηλαδής —για να κάνουμε ένα μη αφελές ερώτημα— τι άλλαξε, στη βάση του δεδομένου τους ρόλου, με την εκλογή Ομπάμα;

Αφέλεια είναι η υπενθύμιση των ακραίων ορίων των ΗΠΑ ως αρχή και τέλος της κουβέντας.

Αφέλεια είναι να μην προτιμάς την κίνηση προς το ένα άκρο από την κίνηση προς το άλλο, όσο πολύ κι αν απέχουν σε ορισμένους τομείς κι όσο ελάχιστα σε άλλους.

Δηλαδής, ποιά ακριβώς κίνηση —έστω και ελάχιστη— επιτέχθει και σε ποιούς τομείς;

Αρκεί ότι έφυγε ο αντιαισθητικός καμπόυς και ήρθε ο εκλεπτυσμένος αφροαμερικάνος —ή έχουμε και άλλες εξελίξεις επί του πρακτέου;

Αφέλεια, τέλος, είναι να μην βλέπεις ότι ακόμη κι αν ο Ομπάμα ξεκινήσει σε μερικά χρόνια παγκόσμιο πόλεμο, δεν είναι σήμερα και με βάση τα ως τώρα δεδομένα αφελής η ικανοποίηση για την εκλογή του.

Πως και έτσι; Απλά και μόνο επειδή μας διαβεβαιώνει η τελευταία αυτή πρόταση;

Ε, να και μια αντίθετη: Αφέλεια, τέλος, είναι να μην βλέπεις ότι ακόμη κι αν ο Ομπάμα δεν ξεκινήσει σε μερικά χρόνια παγκόσμιο πόλεμο, είναι σήμερα και με βάση τα ως τώρα δεδομένα αφελής η ικανοποίηση για την εκλογή του.

Τώρα πως να διαλέξουμε ανάμεσα στις δυο έξοχες αυτές διαβεβαιώσεις;

Έδώ ίσως να χρειάζονται εκείνα τα παλαιϊκά εργαλεία που λέγονται επιχειρήματα —πολιτικά, ιστορικά και έτσι.

Α, και που είστε:

Δεν μας τα λέει καλά ο «σύντροφος» Ομπάμα. Βεβαίως, δεν περιμέναμε να σπάσει τόσο νωρίς αυγά, αλλά να διατηρεί φασιστικού τύπου υδροκέφαλες υπηρεσίες που δημιούργησε ο Μπούς και να θέλει να τις στελεχώσει μάλιστα με ανθρώπους που χαρακτηρίζονται ως «γεράκια», είναι γεγονότα που δεν γεννούν ιδιαίτερη αισιοδοξία.

Για παράδειγμα, το υπουργείο Εσωτερικής Ασφάλειας, αυτό το τερατούργημα που δημιούργησε η κυβέρνηση Μπους, διατηρείται. Εκεί θα τοποθετηθεί η σημερινή κυβερνήτης της Αριζόνας, Τζάνετ Ναπολιτάνο, η πρώτη γυναίκα εισαγγελέας. Η ίδια φημίζεται για τη σκληρή πολιτική που ακολούθησε στο θέμα της λαθρομετανάστευσης και της μεθοριακής ασφάλειας.

Μερίδα του Τύπου, καθώς και οργανώσεις για τα πολιτικά δικαιώματα, σημειώνουν ότι υπάρχει αντίφαση ανάμεσα στις προεκλογικές διακηρύξεις Ομπάμα και στις σημερινές κινήσεις του. Τονίζουν δε, ότι οι περισσότερες επιλογές του είναι άτομα του κατεστημένου της Ουάσιγκτον, ιδιαίτερα της εποχής Κλίντον, αλλά και Μπούς. Ιδιαίτερα επικριτικοί είναι στο θέμα του Ιράκ, όπου ο Ομπάμα ήδη χαλάρωσε το αυστηρό χρονοδιάγραμμά του για την αποχώρηση των στρατευμάτων από το Ιράκ. Σήμερα έγιναν μεγάλες διαδηλώσεις ιρακινών στη Βαγδάτη, σε ένδειξη διαμαρτυρίας για το χρονοδιάγραμμα παραμονής των αμερικανών τουλάχιστον για τρία χρόνια στη χώρα.

Η Χίλαρι Κλίντον, η οποία κατά πληροφορίες, προορίζεται για επικεφαλής του Στέϊτ Ντιπάρτμεντ, όχι μόνο ψήφισε υπέρ του πολέμου στο Ιράκ, και στη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας της δήλωσε ότι δεν μετάνιωσε γι’ αυτό. Προβληματισμό επίσης προκαλεί και η πρόθεση να παραμείνει στο Πεντάγωνο ο υπουργός Άμυνας του Τζορτζ Μπους, Ρ. Γκέιτς.

Από το antinews

Ή, όπως το έθεσε ο Α.Φ σε προηγούμενο μας πόστιον:

Ο κόσμος ελπίζει γιατί θέλει την ελπίδα στο πιάτο ―χωρίς να κοπιάση, χωρίς τίποτα να θυσιάση. Αλλά δεν θα πολυδιαψευστή γιατί δεν πολυπιστεύη.

Απλώς τεμπελιάζουμε. Υπάρχει ελπίδα στον κόσμο ―αλλά θέλει κόπο να ψάξουμε να την βρούμε, να χαλάσουμε πολλά παπούτσια στο δρόμο, να εγκαταλείψουμε την βολή μας. Επειδή λοιπόν βαριόμαστε ―καταφεύγουμε στο εξωφρενικώς παράλογο με τον Ομπάμια! Ούτε ανεπανόρθωτα άρρωστοι από καλιφορνιζαίησον να είμασταν!

Για τον Ομπάμα

Ο Ομπάμιας νέος Πρόεδρος.

Μετά τον Βούς όπως φαίνεται εκλέγονται σαν Πρόεδροι πρωταθλητές στην ρήψι κολοκύθας, αυτός που θα φάη τις πιό πολλές τηγανίτες με σιρόπι, κλπ ―δηλαδή εκπρόσωποι του αμερικανικού ονείρου, όπως είναι ο Ομπάμιας.

Τώρα ο κόσμος θα αλλάξη.

Ας πούμε τα Χριστούγεννα στον Λευκό Οίκο θα ακουστούνε ντίσκο με την Δόμνα Σάμμερ ―όχι οι μότορχαιντ όπως έγινε επί Βούς. Στο Ιρακ ο αμερικανικός στρατός θα λάβη σαφείς εντολές ―επιτέλους― να σκοτώνη σε κηδείες, όχι σε γάμους όπως κάνει τώρα. Αυτό έχει πολύ αρνητικό αντίκτυπο στα μυαλά και τις καρδιές, ενώ η κηδεία είναι από μόνη της ένα θλιβερό γεγονός ―και ο Ομπάμιας θα τις καταργήση.

Αλλά και στα δικά μας ―ιδιαιτέρως στο σκοπιανό― ο Ομπάμιας είναι αποφασισμένος να βάλη τα πράγματα στην αληθινή τους βάσι. Οι αρχαίοι Μακεδόνες ήταν μαύροι. Που πας ρε Γκρουέφσκυ; Ενθουσιασμένη η Ντόρα με την λύσι του εθνικού μας προβλήματος.

***

Ακόμα κι αν υποθέσουμε πως αυτός ο άνθρωπος όταν ξεκίνησε είχε μέσα του ζωντανό κάτι, για να φτάση να γίνη πρόεδρος έχει περάσει από εκατομμύρια εξετάσεων ―έχει δώσει και έχει αποδείξει πόσο πιστός είναι στο σύστημα, σε όλες τις βαθμίδες της εξουσίας. Ενα άδειο πουκάμισο είναι. Ο κόσμος ελπίζει γιατί θέλει την ελπίδα στο πιάτο ―χωρίς να κοπιάση, χωρίς τίποτα να θυσιάση. Αλλά δεν θα πολυδιαψευστή γιατί δεν πολυπιστεύη.

Απλώς τεμπελιάζουμε. Υπάρχει ελπίδα στον κόσμο ―αλλά θέλει κόπο να ψάξουμε να την βρούμε, να χαλάσουμε πολλά παπούτσια στο δρόμο, να εγκαταλείψουμε την βολή μας. Επειδή λοιπόν βαριόμαστε ―καταφεύγουμε στο εξωφρενικώς παράλογο με τον Ομπάμια! Ούτε ανεπανόρθωτα άρρωστοι από καλιφορνιζαίησον να είμασταν!

Αυτό δεν είναι ελπίδα ―είναι προδοσία κάθε ελπίδας.

Η ελπίδα καβαλάει ποδήλατο, καβαλάει γαϊδούρι ―όχι αεροπλανοφόρο. Η ελπίδα δεν φοράει ποτέ τα διάσημα των αυτοκρατόρων και των πλανηταρχών.

***

Ξεχνάτε ότι εδώ δεν έχουμε εκλογή προέδρου δεκαπενταμελούς στην Γκράβα ―στον οποίο προσωπικά προτιμώ να εναποθέσω τις ελπίδες μου για τις μικρές αλλαγές που λέτε, παρά στον Ομπάμια ―αλλά για τον πρόεδρο των ηπα. Είναι πέραν πάσης φαντασίας οι δυνάμεις που ισορροπούνε στο πρόσωπό του. Αυτή την ισορροπία εκφράζει ―και ταυτογχρόνως την συμπάθεια εκείνων που θα πληγούνε περισσότερο από την οικονομική καταστροφή.

Αν πιστεύετε ότι τα τεράστια στρατιωτικοπολιτικά συμπλέγματα, οι τραπεζίτες, ο διεθνής έλεγχος των αγορών, δύο ανοικτά πολεμικά μέτωπα και η στρατιωτική κατοχή δύο κρατών, ο έλεγχος των πρώτων υλών, των πυρηνικών όπλων, η ολοκλήρωσι της πλανητικής κυριαρχίας της δύσις κινδυνεύουνε στο ελάχιστο, στο όσο πατάει η γάτα, από τον πρόεδρο που οι ίδιοι προετοιμάσανε και εκλέξανε, δεν έχω τι άλλο να πω.

***

Ενα μόνο μένει. Ο συμβολισμός του χρώματος. Θα αποδειχθή αυτό που είναι στ' αλήθεια ―η ασήμαντη επιφάνεια των πραγμάτων ―και των ανθρώπων.

(Και που καταντήσαμε! Η αραβική αυτοκρατορία πριν από 1000 χρόνια είχε σουλτάνους μαύρους ―την Αιγυπτιακή δυναστεία― χωρίς κανένα πρόβλημα. Αυτοί οι βλάχοι οι αμερικανοί νομίζουνε ότι κάτι άλλαξε σε όλο τον πλανήτη επειδή αυτοί ―οι καραρατσιστές― τολμήσανε να βγάλουνε έναν μαύρο πρόεδρο).

Είναι βέβαια σημαντική η εκλογή ενός μαύρου προέδρου, όμως όχι τόσο σημαντική όσο νομίζουνε ορισμένοι. Ο πρόεδρος της υπερδύναμις δανείζει το πρόσωπο και την φωνή του σε τέτοιες πράξεις ισχύος ―που τελικά το χρώμα του σβύνει. Στο τέλος της θητείας του κανείς δεν θα θυμάται αν ήταν άσπρος ή μαύρος . Ο Κόλιν Πάουελ είναι ένα αλλο παράδειγμα του τρόπου που η δύναμι σβύνει το χρώμα.

***

Βλέπω πάντως το ίδιο σύστημα προπαγάνδας που δούλεψε επί Κλίντον ―και παρέσυρε όλη την παγκόσμια διανόησι και την παγκόσμια αριστερά (του κώλου) να χειροκροτεί τους «ανθρωπιστικούς» βομβαρδισμούς στην Βαλκανική― να δουλεύη πάλι.
Α. Φαρμάκης

Πως είδαν την εκλογή Ομπάμα στα αστικά κόμματα

Η παπάρα της εβδομάδας

Ο Νίκος Θέμελης δικαιώνει μοναδικά την ύπαρξη της στήλης μας.

Συνιστούμε ανεπιφύλακτα την επαρχιώτικη αυτή διασκευή του Κώδικα Ντα Βίντσι, καθώς διαθέτει τα πάντα: από ηρωϊκά πεσσόντες τούρκους ομοφυλόφιλους έως προδότες βυζαντινούς αυτοκράτορες και, βέβαια, εθνικούς μύθους.

Μαζί δε με το "Τι ζητούν οι Βάρβαροι" του Δημοσθένη Κούρτοβικ και το "μ.Χ" του Βασίλη Αλεξάκη, συνιστά μια πρώτης τάξεως τριλογία, καθώς μοιράζεται μαζί τους θεματολογία, στόχευση και λογοτεχνική αξία. Τέτοια άνθιση της προοδευτικής γραφής είχαμε να δούμε στην χώρα μας από τον καιρό της "Ελένης" του Γκατζογιάννη.

Σ' ένα Αϊβαλί όπου ακόμα κι ο αέρας έχει τουρκέψει, ο νεαρός Μανόλης δένεται φιλικά με τον Ισμαήλ, έναν ομοφυλόφιλο τούρκο από τη Μυτιλήνη, ξεριζωμένο λόγω της ανταλλαγής πληθυσμών που έχει προηγηθεί. Οι σελίδες όπου ο ήρωας αντικρούει το ερωτικό κέλευσμα του τελευταίου, χωρίς όμως και ν' απαρνηθεί τη συντροφιά του, είναι από τις ωραιότερες του βιβλίου και, όπως λέει ο Θέμελης, βασανίστηκε αφάνταστα για να τις γράψει. Η σεξουαλική ιδιαιτερότητα του Ισμαήλ θ' αποδειχτεί μοιραία για τον ίδιο -θα πέσει θύμα ανηλεούς ξυλοδαρμού από ομοεθνείς του. Προηγουμένως όμως θα έχει βοηθήσει όσο κανείς τον Μανόλη για να περάσει απέναντι και να συναντήσει τους δικούς του, φυγαδεύοντας μαζί του ό,τι πολυτιμότερο διαθέτει: ένα μπαούλο με σπάνιες εκδόσεις όπου αποθησαυριζόταν ο πολιτισμός των Κυδωνιών, μαζί μ' ένα χειρόγραφο του 15ου αιώνα που οι Λινοί φυλούσαν από γενιά σε γενιά ως κόρη οφθαλμού, έχοντας όμως πλήρη συνείδηση ότι οι καιροί δεν επέτρεπαν να μοιραστούν με άλλους το περιεχόμενό του.

Αυτό ακριβώς είναι το όχημα που διάλεξε ο Θέμελης για να ξεδιπλώσει την ιστορία του. Ενα οικογενειακό κειμήλιο με τη μαρτυρία ενός ανώνυμου μοναχού για την Αλωση της Πόλης, σύμφωνα με την οποία ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος δεν έπεσε στη μάχη ηρωικά, αλλά φυγαδεύτηκε άρον άρον με χρυσοπληρωμένο ψαράδικο στον Αθω! Φορέας ενός πολιτισμού που, όπως θα διαπιστώσει, λίγο ενδιαφέρει τους Ελλαδίτες, ο ήρωας του βιβλίου θα περάσει από φωτιά και σίδερο για να σταθεί στα πόδια του ως άτομο, ως εκπαιδευτικός κι ως οικογενειάρχης στη Μυτιλήνη, την Κομοτηνή και την Αθήνα.

Τη μοναδική φορά -στη διάρκεια σχολικής γιορτής για την 25η Μαρτίου- που θα τολμήσει να ψελλίσει ότι το σύμβολο του γένους ενδέχεται να ήταν προδότης, θα το πληρώσει πανάκριβα. Το ίδιο ακριβά θα πληρώσει και το συγχρωτισμό του με το -τόσο οικείο σ' αυτόν- μουσουλμανικό στοιχείο της Θράκης. Οπως και στην περίπτωση του Ισμαήλ, η βία που εισπράττει ο Μανόλης δεν εκτοξεύεται από «προαιώνιους» εχθρούς, αλλά από ομοεθνείς του.

Αν στο πρώτο μέρος της «Αλήθειας των άλλων» η δράση προχωράει σιγά σιγά, στο δεύτερο μέρος τα άλματα στο χρόνο είναι μεγάλα. Το συναισθηματικό κενό που άφησε στον Μανόλη ο χαμός του Ισμαήλ αναπληρώνεται τώρα από μια ανεξάρτητη όσο και βασανισμένη γυναίκα, τη Ρούσα. Μια μυτιληνιά κόρη παπά, «μαύρο πρόβατο» κι αυτή για την τοπική κοινωνία εξαιτίας του δεσμού της με αριστοκράτη Εγγλέζο. Κι ενώ θ' απορρίψει τον Μανόλη ερωτικά, θα ορίζει εμμέσως τις επιλογές του.

Ο γάμος του ήρωα με την Ευγενούλα, παιδική του φίλη απ' τις Κυδωνιές, οφείλεται περισσότερο σε μια αίσθηση καθήκοντος παρά στην εκπλήρωση ενός πάθους. Και η κοινή τους ζωή θα σημαδευτεί αμετάκλητα από τη στάση της τελευταίας απέναντι στους κομμουνιστές, καθώς προδίδοντας -κάτω απ' τα μάτια του Μανόλη...- έναν αριστερό συνάδελφό του στις αρχές, βάζει υποθήκη τη ζωή της. Οσο για το βάρος του χρέους που εκείνος κουβαλά, για την αποκατάσταση, όπως πιστεύει, της ιστορικής αλήθειας, θα περάσει στον πρωτότοκο γιο του, τον Ιωακείμ, τον οποίο ο Θέμελης φροντίζει να συστήσει από το εισαγωγικό κεφάλαιο του βιβλίου του.

Οι Λινοί μοιάζουν καταδικασμένοι όχι μόνο ν' αναχωρούν αλλά και να συμβιβάζονται, κι ο Ιωακείμ δεν θ' αποτελέσει εξαίρεση. Ιστορικός με λαμπρές σπουδές στο Λονδίνο, θα θυσιάσει τους ενδοιασμούς του για την περίφημη συνέχεια του ελληνισμού στο βωμό μιας απρόσκοπτης ακαδημαϊκής καριέρας. Αποφασίζει να καταθέσει τα όπλα, παρά ν' αναμετρηθεί με μια «φονταμενταλιστική» κατά βάθος κοινωνία. Μια κοινωνία που βυθίστηκε σε μια καταστροφική εμφύλια διαμάχη αλλά «εξακολουθεί να ευνοεί τα πισωγυρίσματα, ανήμπορη ακόμα και σήμερα ν' αντιμετωπίσει με ψυχραιμία και διάθεση συζήτησης τις αλήθειες των άλλων», όπως επιμένει ο συγγραφέας.

***

Βασικό κλειδί του μυθιστορήματος και ένα από τα κύρια στοιχεία συνοχής του, παρά το μεγάλο χρονικό εύρος της ιστορίας και την πληθώρα δευτερευόντων προσώπων, είναι ένα αγιορείτικο χειρόγραφο όπου ένα χρονικό της Αλώσεως παραδίδει μια διαφορετική, αντιηρωική εκδοχή για το τέλος του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου. Σύμφωνα με αυτή την εκδοχή, ο τελευταίος Βυζαντινός αυτοκράτορας δεν σκοτώθηκε υπερασπιζόμενος την Πόλη, αλλά διέφυγε στο Άγιον Όρος. Το χειρόγραφο αυτό κληροδοτήθηκε από την οικογένειά του στον Μανόλη, ο οποίος το διαφυλάσσει ευλαβικά και εν τέλει το δίνει στον γιο του Ιωακείμ. Οι απόψεις του χρονικού είναι η ουσιαστική αιτία της εκδίωξης του Μανόλη από την Κομοτηνή αλλά και το επίκεντρο ή και το ισχυρό χαρτί της διατριβής του Ιωακείμ. Στο τέλος του μυθιστορήματος, όμως, ο Ιωακείμ διορίζεται επιμελητής στην έδρα της Βυζαντινής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, αποδεχόμενος δύο όρους: παραδίδει το επίμαχο χειρόγραφο στα χέρια του καθηγητή του και δεσμεύεται ότι δεν θα εκδώσει τη ρηξικέλευθη διατριβή του.
Από εδώ και εδώ